Kerstboodschap burgemeester Lieke Sievers

Half oktober was ik voor een lang weekend naar Gent, België. Een prachtige stad met een lange historie in de handel en de bedrijvigheid. En nu ook van het goede leven, heerlijk eten en gezelligheid. In een van de vele oude kerken die in de oude binnenstad staan, was een deel ingericht met een tentoonstelling van een Vlaamse kunstenaar, Frans Wuytack. Een man met een bewogen en zeer afwisselend leven, van priester in opleiding tot strijder in een guerrillaoorlog en uiteindelijk bevlogen kunstenaar. 

Zijn kunstwerken maakten op mij forse indruk. Hij maakt veel met handen, handen die hard werken, veel meemaken, handen die hulp bieden, hulp vragen. Hij beeldt zowel onmenselijkheid als medemenselijkheid uit in zijn kunstwerken, op een soms confronterende manier. Ondanks alles wat hij heeft gezien is zijn visie op de mensheid:  ‘Ik durf te geloven dat we op de drempel staan van een heel nieuw tijdperk: de agressieve mens, het kuddedier, dat om de haverklap achter een andere vlag opstapt en de ene oorlog na de andere ontketent, sterft uit…’

Hij doet daarbij ook een oproep aan iedereen die zijn tentoonstelling bezoekt; hij is ruim 90 en was in die kerk aanwezig, sprak als men dat wilde met bezoekers met verve en overtuiging. Het kunstwerk aan het slot was dit (foto) met een tekst die aan het denken zet: ‘waarnemen is geen neutrale ervaring maar medeplichtigheid’. 

Ik dacht meteen aan alle keren dat we filmpjes gepost zien met de meest ingrijpende gebeurtenissen. Filmpjes waarbij mensen dus aanwezig zijn en waarnemen, maar het filmen belangrijker vinden dan handelen en helpen. Gelukkig zijn er evenzovele voorbeelden waarbij mensen wel degelijk helpen, hun handen uit de mouwen steken en dan worden gefilmd. Of mensen die juist niet worden gefilmd, dingen doen in de anonimiteit, onopgemerkt, maar onmisbaar voor degenen die de hulp ontvangen. In onze gemeente zie ik daar heel veel voorbeelden van. Het sociale cement hier is sterk. 

Waarnemen is in die zin ook medeplichtigheid, dat het aan jou is om aandacht te geven aan het goede, en dat te versterken. We hebben het immers zo vaak over wat niet goed gaat, waar we ons aan ergeren of wie nou weer iets fout heeft gedaan. We kunnen natuurlijk ook meer kijken en aandacht hebben voor wat wel goed gaat, waar we vrolijk van worden en wie iets positiefs heeft gedaan. Het spreekwoord zegt dat ‘wat je aandacht geeft, versterk je’. Wij kunnen als mens in onze kleine kring vooral daar invloed hebben, en dus gaat het om wat wij zelf voor elkaar doen, hoe we ons hart en onze handen laten spreken om het goede te doen. Zo ongeveer naar het beeld van de mens zoals Wuytack dat uit een nieuw tijdperk voor zich ziet. 

In wezen zijn we dan heel dicht bij de geest van Kerst, de bedoeling zoals die meer dan 2000 jaar geleden is verwoord: doe goed en zie niet om, en behandel je medemens zoals je zelf behandeld wilt worden. Het is vrij snel opgeschreven en gezegd, maar het blijkt in de praktijk o zo lastig. Toch is het belangrijk dat we samen blijven streven om deze oude wijsheden in de praktijk te brengen, elkaar eraan te blijven herinneren om aandacht te houden voor elkaar en het goede. Het draagt bij aan ieders welbehagen. 

Het zijn letterlijk de donkere dagen voor Kerst, met een lange aaneengesloten periode met weinig zon. Daarom maken we in en om huis licht, verlichten we daarmee letterlijk elkaars omgeving. Het zijn hopelijk voor velen ook dagen van warmte en gezelligheid, van samen zijn en ontspanning.

Ik wens u een heel mooi en goed kerstfeest, een fijne vakantie, een veilig uiteinde van dit jaar en gezondheid en geluk voor 2025. 

Lieke Sievers
Burgemeester Edam-Volendam