Geschiedenis van de kermis Edam

Tegenwoordig is de kermis van Edam een stuk kleiner dan die in Volendam, maar dat is in het verleden wel anders geweest. Vóór de Eerste Wereldoorlog stonden de kramen en attracties niet alleen op de Kaasmarkt en het Damplein, maar ook op de Beestenmarkt, het Doelland, de Batumburgerstraat en een groot deel van de Voorhaven. De kermis had ook regionaal een veel grotere betekenis, en duurde niet minder dan zeven dagen! Traditioneel werd bij de start van de kermis de klok van het stadhuis geluid. Na de Eerste Wereldoorlog werden de zeven dagen teruggebracht tot vier. Net als in Volendam ging het transport van de kramen en attracties via het water. Op mankracht werden de schuiten de stad binnengetrokken. Een zwaar karwei waarbij de Edammer jeugd graag een helpende hand toestak. Eén week voor het begin van de kermis trok de jeugd zingend ('Louw louw, trek aan het touw, vandaag over een week is het kerremis!') door de straten in de hoop wat kermiscenten te vergaren voor de vertering.

Kermis Edam

Niet alle kermisreizigers kwamen van buiten. Edam was ook de thuisbasis van een aantal kermisfamilies, waaronder de familie Schildmeyer met hun befaamde stoomcarrousel. Zij bewoonden een boerderij aan de donkere kant van de Voorhaven, en het was voor de jeugd telkens een hele belevenis als de carrousel vóór de kermis op proef werd opgebouwd aan de Oosterkade, waar in die tijd nog geen huizen waren gebouwd. De Kaasmarkt was echter tijdens de kermis de vaste standplaats van deze prachtige stoomcarrousel. Een andere vermaakzaak die vaak standplaats had op de Kaasmarkt was de Zweefmolen van de gebroeders Dirksz. Zij woonden aan het Bagijnenland.

Kermisfamilies Edam

Andere bekende Edamse kermisfamilies waren: Vallentgoed (Balancoir Américain), Rijnierse (Draaimolen), Jan de Jong en Manus Regter (Reizende bioscoop), Gerard Regter (Cake Walk), Truus Koppejan (Nougatkraam “De Friese Kap”).

Zweefmolen Edam

U ziet: Edam heeft een veel rijker kermisverleden dan de huidige omvang doet vermoeden!


Het tegenwoordige Edam heeft in veel mindere mate de beschikking over ruime straten en pleinen dan Volendam. Tel daarbij het feit dat de attracties en kramen veel groter zijn dan vroeger, het verkeer een veel groter beslag legt op de openbare ruimte en de veiligheidsvoorschriften die in vergelijking met vroeger vele malen strenger zijn, en u zult ook snel tot de conclusie komen dat het niet vreemd is dat de betekenis van de Edammer kermis tegenwoordig minder groot is dan die van Volendam.

Dit doet echter niets af aan het feit dat de Edammer kermis ook door de kermisexploitanten zelf tegenwoordig als een goede kermis wordt beschouwd.