Invoering Omgevingswet

Sinds 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Wanneer krijgt u te maken met deze wet? Dat is het geval als u bijvoorbeeld plannen heeft om een serre aan uw huis toe te voegen, als u een boom wilt (laten) kappen of een woning wilt bouwen. Of wanneer u als ondernemer een loods laat plaatsen. Ook als iemand in uw directe omgeving iets wil veranderen in de fysieke leefomgeving, krijgt u met de Omgevingswet te maken. Deze nieuwe wet biedt namelijk mogelijkheden om uw mening te geven over een verandering in uw leefomgeving.

Bouwvergunning in twee delen

De Omgevingswet verdeelt de omgevingsvergunning voor bouwen in twee delen: een ruimtelijke en een technische vergunning.

  • De ruimtelijke vergunning gaat over de vraag of u op een bepaalde plek mag bouwen. Dat is vastgesteld in het gemeentelijke omgevingsplan. 
  • De technische vergunning gaat over de vraag of uw bouwwerk voldoet aan de technische regels en kwaliteitseisen. 

Sinds 1 januari hoeft u niet langer voor alle bouwwerken een technische bouwvergunning aan te vragen. Voor bijvoorbeeld een woonhuis, fietsbrug of eenvoudig bedrijfspand hoeft u alleen een bouwmelding bij ons te maken. Wel moet u bij deze bouwwerken een kwaliteitsborger inschakelen. Ze vallen namelijk onder de zogenoemde gevolgklasse 1. De kwaliteitsborger zorgt dan voor de controle van deze bouwwerken. De gemeente behoudt het toezicht op bouwwerken die zich verhouden tot gevolgklasse 2 en 3.

Let op: voor bijvoorbeeld een woonhuis, fietsbrug of eenvoudig bedrijfspand heeft u altijd een ruimtelijke bouwvergunning nodig. Deze kunt u aanvragen op de pagina Vergunningcheck (ver)bouwen in het Omgevingsloket 

Alles via één digitaal loket: het Omgevingsloket

Tot eind 2023 moest u via verschillende websites zaken regelen op het gebied van de leefomgeving. U kunt nu via het OmgevingsLoket Online (OLO) een vergunning aanvragen en via regelsopdekaart het bestemmingsplan inzien. Met de komst van Omgevingswet verandert dit. Sinds 1 januari 2024 gaat alles via één digitaal loket: het Omgevingsloket. 

Wilt u iets veranderen aan bijvoorbeeld uw huis of tuin? In het Omgevingsloket checkt u online of u daarvoor een vergunning nodig heeft, een melding moet doen of informatie moet aanleveren. Ook ziet u in het Omgevingsloket welke regels er op bepaalde plekken gelden.

Wilt u meer weten over de veranderingen, bekijk dan deze animatie:

Over de Omgevingswet

Snellere besluitvorming

De Omgevingswet zorgt er ook voor dat de overheid sneller beslist over uw aanvraag. Een uitgangspunt van de Omgevingswet is om de procedure zo kort mogelijk te houden. De beslistermijn is maximaal acht weken. Daarna is er nog bezwaar en beroep mogelijk. 

Wanneer uw vergunningaanvraag complex is kan het zijn dat uw aanvraag onder een uitgebreide procedure valt. In dat geval is de beslistermijn langer.

Informatie voor ondernemers

Heeft de Omgevingswet gevolgen voor mijn bedrijfsvoering?

Als u niets aan uw bedrijfsvoering verandert, hoeft u niks te doen. Gaat u wel iets veranderen? Dan moet u controleren of u een vergunning nodig heeft en of er milieuregels gelden. Sinds 1 januari 2024 vindt u de milieuregels in het nieuwe Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) of in het Omgevingsplan van de gemeente. Controleer de regels in beide documenten, hier kunnen verschillen in zitten.

De omgevingsvergunning voor een inrichting

Dit wordt een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit. Hier hoeft u niets voor te doen. Oude meldingen vanuit het Activiteitenbesluit blijven gelden. Moet uw bedrijf voor de Omgevingswet voldoen aan de milieuregels van het Activiteitenbesluit? Dan moet u zich sinds 1 januari 2024 houden aan de regels in het Bal. Deze zijn voor het grootste gedeelte hetzelfde.

Voor een aantal bedrijven geldt het Bal niet

Bijvoorbeeld de detailhandel en de horeca. Deze bedrijven vinden de milieuregels terug in ons Omgevingsplan. Deze regels zijn voor het grootste gedeelte hetzelfde als de milieuregels die nu gelden in het Activiteitenbesluit.

Wat verandert er als ik een vergunning wil aanvragen voor mijn bedrijf?

Wilt u ontwikkelen of bouwen? In het Omgevingsplan vindt u wat kan en mag in het gebied waar u wilt bouwen en ontwikkelen. Een vergunning aanvragen of melding doen kan sinds 1 januari in het nieuwe Omgevingsloket. De Omgevingswet moedigt u aan om mensen of organisaties in uw omgeving bij uw bouw- of ontwikkelplannen te betrekken. In sommige gevallen bent u dat zelfs verplicht.

Waar kan ik terecht met vragen?

Als ondernemer kunt u op verschillende plekken terecht met uw vragen:

  • Het Omgevingsloket

    In het nieuwe Omgevingsloket ziet u welke regels gelden voor het gebied waar u uw bouw- of ontwikkelplannen wilt uitvoeren. Hier vindt u ook welke regels gelden voor de werkzaamheden die bij uw plannen horen. En hoe u mensen bij uw plan kunt betrekken.

  • IPLO

    Informatiepunt Leefomgeving Het IPLO ondersteunt overheden, maatschappelijke organisatie en bedrijven bij het werken met de Omgevingswet.
     

  • Ondernemersplein van de Kamer van Koophandel

    In dit Ondernemersplein vindt u algemene informatie over de wet- en regelgeving van de Rijksoverheid.

Informatie Wet kwaliteitsborging

Sinds 1 januari 2024 is ook de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking getreden. Dat betekent dat iemand anders toezicht houdt en de controle doet van het bouwwerk. Namelijk de kwaliteitsborger. De beoordeling van de kwaliteit vindt onder de Wkb niet meer plaats bij het ontwerp, maar nadat het bouwwerk af is. De kwaliteitsborger zorgt voor een opleveringsverklaring. Dat is een verklaring die u nodig heeft om bij de gemeente te melden dat het gebouw af is en dat u het wilt gaan gebruiken.

Doel van de Wkb

Het doel van de Wkb is een verbetering van de bouwkwaliteit. Ook is er meer controle tijdens de bouw. Dit betekent dat u als initiatiefnemer, voordat u gaat (ver)bouwen, na moet gaan of uw bouwwerk onder de Wkb valt. Dat kan in het Omgevingsloket. Als uw bouwwerk onder de Wkb valt, moet u een kwaliteitsborger inschakelen.

De kwaliteitsborger is een onafhankelijke controleur

Uw aannemer of architect kan u helpen bij het vinden van een kwaliteitsborger. De kwaliteitsborger kijkt mee van het plan tot het eind van de bouw. Deze controleert alle technische regels en kwaliteitseisen. Dit scheelt tijd en voorkomt fouten. Ook geeft deze u als opdrachtgever meer bescherming tegen fouten of het pas later vaststellen dat een onderdeel niet aan de eisen voldoet.

Veranderingen door de Wkb

Bij de ingang van de Wkb blijven een aantal stappen hetzelfde, een aantal stappen komen erbij in het proces en een aantal stappen verdwijnen.

Sinds 1 januari 2024 moet u nog steeds:

  • Een omgevingsvergunning aanvragen (welstand en bestemmingsplan)
  • Ontwerpen en bouwen volgens het Bouwbesluit (sinds 1 januari 2024 is dit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)) en de private eisen.

Sinds 1 januari 2024 moet u ook:

  • De bouw laten toetsen en inspecteren door een kwaliteitsborger.
  • Informatie aanleveren bij de kwaliteitsborger.
  • Een As-built dossier aanleveren bij de gemeente. In dit dossier staat informatie over het gerealiseerde bouwwerk.

Sinds 1 januari 2024 hoeft u niet meer:

  • Een definitief ontwerp in te leveren bij de gemeente voor de vergunning.
  • De bouw te laten toetsen door de gemeente. Wij houden ook geen toezicht meer.

Vergunning voor bouwen in twee delen

De Omgevingswet verdeelt de omgevingsvergunning voor bouwen in twee delen: een ruimtelijke en een technische vergunning.

  • De ruimtelijke vergunning gaat over de vraag of u op een bepaalde plek mag bouwen. Dat is vastgesteld in het gemeentelijke omgevingsplan.
  • De technische bouwvergunning gaat over de vraag of uw bouwwerk voldoet aan de technische regels en kwaliteitseisen. De controle van een technische vergunning voeren wij (de gemeente) nog uit.

Sinds 1 januari hoeft u niet langer voor alle bouwwerken een technische vergunning aan te vragen. Voor bijvoorbeeld een woonhuis, fietsbrug of eenvoudig bedrijfspand hoeft u alleen een bouwmelding bij ons te maken. Wel moet u bij deze bouwwerken een kwaliteitsborger inschakelen. Ze vallen namelijk onder de zogenoemde gevolgklasse 1. De kwaliteitsborger zorgt dan voor de controle van deze bouwwerken.

Let op: voor bijvoorbeeld een woonhuis, fietsbrug of eenvoudig bedrijfspand heeft u altijd een ruimtelijke vergunning voor het bouwen nodig. Deze kunt u aanvragen op de pagina Vergunningcheck (ver)bouwen in het Omgevingsloket.

Voordelen van de Wkbomgevingsloket.nl

  • De controle is een extra middel om aan te zetten tot het leveren van de gevraagde inspanning.
  • Lagere kosten voor fouten doordat de kwaliteitsborger deze eerder ontdekt.
  • De kennis die de kwaliteitsborger heeft en op doet zorgt voor hogere kwaliteit.
  • De rapportage van de kwaliteitsborger is te gebruiken als bewijs voor aansprakelijkheid.
  • De interne kwaliteitsborging bij ondernemers neemt toe: zij weten of ervaren wat wel en niet werkt en kunnen dat registreren.

Veelgestelde vragen

De Omgevingswet gaat over de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen: de fysieke leefomgeving. Deze nieuwe wet voegt wetten samen en vereenvoudigt de regels voor veel van wat u buiten ziet, ruikt en hoort. U kunt hierdoor in één keer kennis nemen van de regels en voorschriften van de verschillende bestuurslagen (gemeenten, waterschappen, provincies en Rijk). De wet geldt voor alle inwoners, organisaties en bedrijven en treedt op 1 januari 2024 in werking.

Sinds 1810 zijn veel verschillende wetten en regels gemaakt voor de buitenruimte, zoals voor bodem, water, wegen, milieu, monumenten, natuur, geluid en nieuwbouw. Deze wetten zijn niet alleen ingewikkeld; ze spreken elkaar soms ook tegen en er worden meerdere termen gebruikt terwijl hetzelfde bedoeld wordt. De losse regels en wetten verhinderen ook vaak de ontwikkeling van innovatieve, duurzame initiatieven. Daarom worden 26 wetten vereenvoudigd en gebundeld in één Omgevingswet.

Inwoners merken misschien in eerste instantie niets van de Omgevingswet. Maar als u iets wilt verbouwen aan uw huis of tuin en u vraagt een vergunning aan, dan gaat dat straks anders dan voorheen. U zoekt de regels op in een nieuw online loket, het Omgevingsloket. In dat loket kunt u controleren of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. U kunt daar ook meteen de vergunning aanvragen of de melding doen.

De Omgevingswet zorgt er ook voor dat u kunt meepraten over de Omgevingsvisie, het Omgevingsplan en Ontwikkelperspectieven in uw gemeente. En over initiatieven bij u in de buurt. Dat kan nu ook al, maar de Omgevingswet stimuleert dat u actiever wordt benaderd om mee te denken.

Eigenlijk wij allemaal!
Inwoners, ondernemers en overheden zijn samen verantwoordelijk voor de kwaliteit en ontwikkeling van onze leefomgeving. Gemeenten leggen in hun omgevingsplan niet alles meer tot in detail vast, zoals dat eerder in bestemmingsplannen wel werd gedaan. Door plannen globaler te beschrijven ontstaat ruimte voor initiatiefnemers om hun plannen uit te werken. Zij moeten daar in bepaalde situaties wel eventuele belanghebbenden bij betrekken (participatie).

Een belangrijke verbetering van de nieuwe wet is dat de fysieke leefomgeving meer in samenhang wordt gezien en benaderd. Dat betekent dat bij het invullen van plannen ook thema’s als energietransitie, duurzaamheid, sociale en maatschappelijke uitdagingen worden betrokken. De bedoeling is dat hiermee de kwaliteit van de leefomgeving verbetert en dat er niet alleen snellere, maar ook betere besluiten worden genomen over de invulling van de buitenruimte. Daar hebben alle inwoners en ondernemers profijt van. 

Ambtenaren en inwoners hebben in de toekomst via het Omgevingsloket toegang tot dezelfde informatie. Bovendien gaat het aanvragen van een (omgevings-)vergunning straks sneller.

Bij een verbouwing staat niet alles meteen op de goede plek. Dat duurt even en het kan ook wel eens fout gaan. Alle losse wetten en regels vallen straks onder één nieuwe wet. Dat is nieuw. Bovendien gaan we (inwoners, ondernemers en overheid) anders met elkaar samenwerken. Dat zal in het begin wennen zijn en niet alles zal meteen goed gaan. Uiteindelijk gaan we ervan uit dat met de Omgevingswet de besluitvorming beter wordt en sneller gaat.